Mỗi lần hè về, tôi lại nhớ đến căn bếp nhỏ của mẹ – nơi có nắng xiên qua tán bưởi già, tiếng dao thớt lách cách, và mùi thơm dìu dịu của nồi cá quả nấu chua đang sôi lục bục trên bếp.
Món ăn ấy, mẹ thường nấu vào những ngày oi ả, khi bữa cơm cần một chút thanh mát để xua đi cái nắng nồng. Không cầu kỳ như những món tiệc, không phức tạp như mâm cỗ Tết, cá quả nấu chua chỉ là một món canh quê – nhưng với tôi, nó là ký ức tròn đầy của những ngày tháng giản dị và ấm lòng.
Nguyên liệu từ vườn, từ ao – giản đơn nhưng đậm vị
Mẹ tôi vẫn hay chọn cá quả (cá lóc) tươi bắt ở ao sau nhà, loại cá mà dân quê vẫn quen tay làm sạch chỉ trong vài phút. Cá quả có thân chắc, ít xương dăm, thịt trắng và thơm – rất hợp để nấu canh.
Nguyên liệu đi kèm cũng chẳng xa lạ: vài quả dọc, trái cà chua chín đỏ, một nhúm rau thơm gồm thì là, hành lá, ngò gai. Có hôm mẹ dùng sấu, có hôm lại thay bằng me chua hay mớ khế thái lát. Cách mẹ chọn vị chua theo mùa khiến món ăn chẳng bao giờ nhàm chán.
Bắt đầu từ sự chăm chút nhỏ
Cá sau khi làm sạch, thường được cắt khúc vừa ăn, ướp chút muối, tiêu và hành băm để khử mùi tanh và làm dậy vị. Trên bếp, mẹ phi hành thơm với chút dầu ăn, rồi cho cà chua vào xào mềm. Khi màu đỏ thẫm bắt đầu quyện đều, mẹ mới thả cá vào, đảo nhẹ tay.
Xem thêm hàu nướng mỡ hành
Tiếp đến là nước – phải là nước sôi – để giữ cho cá không bị tanh. Rồi mẹ cho dọc nướng giã nhuyễn, hoặc sấu đập dập vào nồi, đun lửa vừa đến khi cá chín tới. Hương thơm bắt đầu lan ra, cay nhẹ đầu mũi và kéo theo cả tiếng lũ trẻ con thòm thèm trong sân.
Bước cuối cùng – cũng là điều tạo nên linh hồn món canh – là nắm rau thơm được cho vào lúc tắt bếp. Chút thì là, chút hành lá, chút ngò gai, như nét chấm phá cuối cùng của một bức tranh – tinh tế mà đầy cảm xúc.
Vị chua dịu, vị ngọt thanh – gợi cả một miền ký ức
Cá quả nấu chua ngon nhất là khi ăn nóng, múc ra tô lớn, bày giữa mâm cơm cùng bát mắm ớt dằm. Mỗi miếng cá trắng ngần, ngọt thịt, quyện trong nước canh chua thanh – làm dịu cái nóng hầm hập ngoài kia. Vị chua không gắt, mà nhẹ như gió thổi ngang qua vườn bưởi, đủ để đánh thức khẩu vị mà không lấn át hương cá.
Mỗi lần múc thêm canh, tôi lại thấy lòng nhẹ tênh. Có lẽ vì trong vị chua dịu ấy, tôi luôn tìm thấy bóng dáng mẹ – cần mẫn, tỉ mỉ và ấm áp như chính món ăn bà nấu.
Không chỉ là món ăn – là câu chuyện về quê nhà
Cá quả nấu chua không hào nhoáng, chẳng cần nguyên liệu đắt tiền. Nhưng nó là món ăn mà người xa quê luôn nhắc nhớ, là bữa cơm trưa giản dị nơi mái nhà lợp ngói, là giọt nước chua ngọt khiến trái tim ai đó chợt mềm đi giữa phố thị vội vàng.
Tôi vẫn hay nấu lại món này, giữa căn bếp nhỏ nơi phố. Dù không đủ rau vườn như mẹ từng hái, không có dọc nướng thơm lừng như mẹ từng giã, nhưng tôi tin – chỉ cần một nồi cá quả nấu chua được nấu bằng sự yêu thương – thì bữa cơm nào cũng có thể trở thành một phần ký ức đẹp đẽ.
Xem thêm ca bong bien tuoi
Nếu bạn đã từng xa quê, hãy thử nấu lại món cá quả nấu chua – không phải chỉ để ăn, mà để lắng nghe chính mình, để thấy lòng dịu lại như một chiều hè có gió và tiếng mẹ gọi về ăn cơm.